Plak punca gusi radang, terjejas

Oleh Hafizah Iszahanid
hafiza@bharian.com.my

Kesihatan gigi bergantung kepada kebersihan mulut

PLAK adalah deposit bakteria terbentuk di atas permukaan gigi yang boleh memusnahkan enamel gigi dan akhirnya membentuk kaviti. Namun, berapa kali anda membuat pemeriksaan gigi dalam setahun?

Mengikut kajian Kesihatan Oral Dewasa Kebangsaan 2000 mendedahkan kebanyakan rakyat Malaysia tidak mengutamakan kesihatan gigi. Walaupun daripada sudut promosi dan kempen kesedaran gigi dijalankan seperti kempen bebas Plak Oral-B, hanya sembilan daripada 10 rakyat Malaysia menderita kaviti dan penyakit gusi. Hampir 50 peratus berjumpa doktor gigi apabila berhadapan dengan masalah gigi.

Pakar Pergigian Dr Fatimah Arshad, berkata plak menyebabkan gusi radang dan terjejas.

Beliau berkata, penyakit gusi yang sederhana menyebabkan gingivitis, manakala yang serius boleh menyebabkan masalah periodontitis.

Katanya, periodontis adalah masalah gingivitis teruk yang menyebabkan gusi radang dan boleh menjejaskan struktur gigi yang akhirnya menyaksikan gigi perlu dibuang.

“Penyakit gusi yang sederhana boleh dirawat dengan kekerapan memberus gigi dan melakukan flos, namun untuk penyakit gusi yang serius ia memerlukan rawatan pakar pergigian,” katanya.

Dr Fatimah berkata, plak terbentuk berpunca daripada kealpaan sendiri terutama membabitkan pemilihan makanan.

“Pemilihan makanan terutama makanan yang mempunyai kandungan gula yang tinggi menyumbang kepada pembentukan plak,” katanya.

Dr Fatimah berkata, pembentukan plak adalah punca masalah gigi bagi kebanyakan orang. Plak seakan filem tidak berwarna dan melekit yang sentiasa terbentuk di atas permukaan gigi.

“Ia adalah punca sebenar kaviti dan masalah gusi. Jika plak tidak dibuang setiap hari, ia akan jadi keras membentuk tartar.

“Masalah gigi yang biasanya berpunca daripada plak adalah seperti nafas berbau, gusi lemah yang selalunya berdarah apabila menggosok gigi, gingivitis dan periodontitis,” katanya.

Beliau berkata, ada kalanya kehadiran plak tidak begitu disedari atau dikenali. Namun, jika gusi anda berdarah setiap kali memberus gigi, ia sebenarnya petanda anda berhadapan dengan masalah gusi. Gusi berdarah selalunya tanda masalah gingivitis.

“Gusi yang tidak sihat akan berdarah. Ia disebabkan kemerahan gusi akibat kesihatan gigi yang tidak terjaga. Plak akan tersimpan di gigi sekiranya tidak disingkirkan secara efektif atau adanya pembentukan plak yang berlebihan. Plak lebih banyak terkumpul jika tidak memberus gigi,” katanya.

Plak sebenarnya boleh berlaku pada sesiapa saja. Ia bukan persoalan gigi susu atau gigi kekal. Pembentukan plak bergantung pada kebersihan mulut seseorang. Mulut yang bersih membantu meminimumkan pembentukan plak.

Plak juga lebih mudah terbentuk di kalangan perokok dan mereka yang suka mengunyah makanan bergula.

Masalah gigi tidak dirawat

GIGI bersambung dengan tulang rahang yang ditutup oleh gusi. Ruang gusi mempunyai kedalaman satu hingga tiga milimeter (mm) yang mengelilingi setiap gigi. Doktor gigi akan menggunakan kedalaman gusi sebagai petunjuk untuk menentukan tahap kesihatan gusi dan kemudian jadikan penyelidikan periodontal untuk mengukur tahap kesihatan gigi.

Dr Fatimah berkata, kedalaman ruang yang lebih daripada tiga mm menunjukkan ada aktiviti penyakit dalam gusi.

Dalam kes periodontitis katanya, struktur gigi terutama ligamen dan tulang alveolar akan musnah. Ini menyebabkan kestabilan gigi terjejas sekali gus mengakibatkan pereputan gigi atau penanggalan gigi.

“Pereputan gigi boleh dipulihkan dengan rawatan penggantian. Doktor gigi akan mengeluarkan bahagian gigi yang reput dan mengisikan kaviti dengan bahan penampal untuk membentuk gigi kepada bentuk yang asal,” katanya.

INFO: Faktor menyumbang kepada pembentukan plak

Kekerapan makan: Setiap kali makan makanan berkarbohidrat, asid akan dibebaskan untuk merosakkan gigi.

Ciri-ciri makanan: Sesetengah makanan boleh melekat pada gigi. Tidak semestinya makanan yang bergula saja dianggap sebagai makanan yang melekit. Kentang goreng dan biskut juga dalam senarai makanan yang melekat pada gigi.

Jangka masa makanan yang berada di dalam mulut: Makanan yang susah dicerna seperti biskut membenarkan lebih banyak masa untuk asid memusnahkan enamel berbanding dengan makanan yang cepat dicerna seperti gula-gula.

Cara mencegah plak

Plak boleh disingkirkan secara efektif dengan memberus gigi dengan cara yang betul sebanyak dua kali sehari - waktu pagi dan sebelum tidur.

Tukar berus gigi sekurang-kurangnya sekali setiap tiga bulan.

Berus gigi menggunakan ubat gigi fluoride sekurang-kurangnya dua kali sehari.

Kerap berjumpa dengan doktor gigi.

Mengehadkan pengambilan makanan ringan.

Panduan penjagaan gigi

Menggunakan berus gigi berkualiti

Menggunakan ubat gigi berfluoride

Frekuensi dan tempoh masa yang berpatutan ketika memberus gigi

Teknik memberus gigi yang betul

Teknik flossing yang betul

Penggunaan pembersih mulut dan pembersihan lidah

Diet pemakanan yang bagus dan mengurangkan frekuensi pengambilan makanan serta minuman bergula.

Elak daripada merokok

Mencipta kesedaran mengenai kesihatan gigi.