Golongan muda boleh hidap Parkinson

Oleh Hafizah Iszahanid
hafiza@bharian.com.my

Penyakit saraf tiada penawar ini bukan saja masalah warga tua, turut dialami mereka berusia awal 30-an

ANTARA penyakit yang paling dikenali di Malaysia ialah Parkinson - sejenis penyakit saraf. Sebanyak 15,000 ke 20,000 pesakit sudah disahkan menghidap Parkinson di negara ini.

Peningkatan jumlah warga emas dikatakan antara faktor peningkatan jumlah pesakit Parkinson biarpun hakikatnya, ia boleh dihidapi golongan muda, khususnya yang berusia di bawah 40 tahun, termasuk 30 tahun.

Pada peringkat global, di United Kingdom misalnya, seorang daripada setiap 500 orang atau 120,000 individu menderita Parkinson, manakala 10,000 orang didiagnos setiap tahun dengan Parkinson. Di Amerika Syarikat pula, 60,000 kes baru dikesan setiap tahun menambah jumlah sedia ada kepada 1.5 juta orang. Jika dicampurkan dengan jumlah pesakit lain di merata pelosok dunia, mereka yang didiagnos dengan Parkinson ialah 6.3 juta orang.

Pakar Runding Neurologi, Dr Chew Nee Kong, berkata memahami secara perubatan, Parkinson ialah gangguan neurodegeneratif (kemerosotan saraf) yang berlaku secara berperingkat.

Ia menyebabkan pesakit mengalami gejala gangguan motor seperti terketar-ketar, pergerakan luar kawalan, kekakuan dan kelemahan otot yang lama-kelamaan bertambah teruk.

“Ramai orang mengandaikan bahawa otot yang kaku atau kekurangan daya pergerakan sebahagian daripada proses meniti hari tua, pada hal semua ini simptom Parkinson,” katanya.

Walaupun tiada ujian khusus yang dapat mengesahkan penyakit ini, doktor ialah orang yang paling layak untuk menilai keadaan individu dan mengesahkan penyakit berasaskan gejala yang diketahui, agar rawatan boleh dimulakan.

“Lebih awal diagnosis dibuat, lebih cepat rawatan boleh dimulakan dan pesakit akan lebih berdikari, yakin dan mudah bergerak,” jelasnya.

Rawatan awal sangat penting kerana Parkinson sehingga kini tiada penawar. Rawatan semasa yang diberi hanya bertujuan untuk mengawal gejala agar pesakit boleh meneruskan hidup sebaik mungkin.

Dr Chew berkata, walaupun Parkinson kerap kali dikaitkan dengan golongan berusia, sebenarnya generasi muda pada usia 30 tahun juga boleh terjejas dengan Parkinson. Malah, penyelidik mendapati antara lima hingga 10 peratus pesakit didiagnos dengan Parkinson pada usia bawah 40 tahun. Antara pesakit yang menghidap Parkinson pada usia muda ialah pelakon popular, Michael J Fox.

Beliau berkata, secara umumnya, pesakit Parkinson dikenali melalui pergerakan tidak terkawal dan terketar-ketar namun Parkinson tidak hanya dikenali melalui simptom membabitkan motor.

Ada juga yang mengalami simptom lain, misalnya tulisan tangannya menjadi bertambah kecil daripada biasa, keabnormalan kognitif, sukar menelan, sukar bercakap atau jika bercakap pun dalam satu nada.

“Parkinson tidak membawa kematian. Namun, pesakit perlu menjaga kesihatan mereka sebaiknya. Bagi sebahagian kecil pesakit, mereka turut mengalami gangguan pernafasan dan mungkin menyebabkan masalah pneumonia,” katanya.

Gejala membabitkan motor

• Terketar-ketar - selalunya bermula pada sebelah tangan. Ia simptom yang pertama dialami 70 peratus pesakit Parkinson.
• Pergerakan yang perlahan (bradykinesia) - mereka sukar memulakan pergerakan
• Kaku atau otot yang kaku - misalnya sukar bangun selepas duduk di kerusi.

Gejala lain:

• Lemah pada otot muka dan tekak
• Sukar berjalan
• Sukar mengimbang
• Kejang otot dan sendi
• Masalah pencernaan dan membuang air kecil
• Kaku
• Masalah dengan fungsi tubuh misalnya lebih banyak berpeluh dan tekanan darah rendah.

Rawatan

Walaupun Parkinson tiada penawar setakat ini, dunia perubatan menawarkan pelbagai jenis ubat dan kaedah bukan perubatan bagi menangani simptom.

Antaranya, ada beberapa jenis ubat yang boleh digunakan dalam pengurusan Parkinson. Sebahagiannya digunakan secara gabungan beberapa jenis ubat kerana tidak semua pesakit mengalami simptom sama.

Antaranya terapi gantian dopamin - yang bertindak menghasilkan bahan kimia dalam otak - dopamin. Ia terapi yang digunakan bagi mengawal simptom Parkinson membabitkan motor. Jumlah dos yang perlu diambil akan meningkat dari semasa ke semasa kerana sifat progresif Parkinson.

Selain itu, pesakit juga mungkin mengambil ubat-ubatan lain misalnya Dopamine Agonists (ia bertindak hampir sama dengan terapi gantian dopamin) dan COMT-inhibitors (terapi yang digunakan bersama terapi gantian dopamin bagi meningkatkan tahap dopamin).

Kadang kala pembedahan menjadi pilihan bagi menangani fungsi abnormal neuron dalam otak pesakit.

Selain itu, penjaga boleh membantu pesakit melegakan simptom dengan mengajar pesakit bersenam, melakukan terapi pertuturan, fisioterapi dan kaunseling.